Daty po angielsku to nieodłączny element codziennej komunikacji, bez którego trudno wyobrazić sobie sprawne funkcjonowanie w międzynarodowym środowisku. Aby poprawnie posługiwać się datami w języku angielskim, najpierw musimy poznać odpowiednie liczebniki oraz ich formy.
Zapisywanie dat po angielsku może okazać się nieco kłopotliwe, ponieważ istnieją dwa główne style: brytyjski i amerykański. W brytyjskim zapisie daty najpierw podajemy dzień, następnie miesiąc, a na końcu rok, natomiast w amerykańskim – kolejność jest inna. Również warto pamiętać, że zarówno dni tygodnia, jak i nazwy miesięcy zawsze piszemy wielką literą. Jak czytać daty po angielsku? W przypadku lat zazwyczaj stosuje się prostą zasadę – rok dzielimy na dwie części, które odczytujemy oddzielnie. Na przykład 1985 czytamy jako „nineteen eighty-five”.
W tym artykule pokażemy, jak prawidłowo zapisywać i wymawiać daty po angielsku, wyjaśnimy różnice między stylem brytyjskim a amerykańskim oraz przedstawimy praktyczne przykłady, które pomogą Ci opanować tę umiejętność.
Podstawy zapisu daty po angielsku
Prawidłowy zapis daty po angielsku wymaga znajomości kilku podstawowych elementów. Przyjrzyjmy się im po kolei, aby uniknąć typowych błędów i zawsze zapisać datę poprawnie.
Liczebniki porządkowe i ich końcówki
Aby prawidłowo zapisać i przeczytać datę, potrzebujemy liczebników porządkowych. W języku angielskim tworzy się je dodając odpowiednie końcówki do liczb:
- 1st – first (pierwszy)
- 2nd – second (drugi)
- 3rd – third (trzeci)
- od 4 wzwyż używamy końcówki -th: 4th, 5th, 6th…
Przed liczebnikiem porządkowym zawsze występuje przedimek „the”, choć w zapisie często jest pomijany. Warto zauważyć, że przy liczbach dwucyfrowych końcówka zależy od ostatniej cyfry:
- 21st – twenty-first
- 42nd – forty-second
- 103rd – one hundred third
Liczby 11, 12, 13 stanowią wyjątek i zawsze mają końcówkę -th: 11th (eleventh), 12th (twelfth), 13th (thirteenth).
Nazwy dni tygodnia i ich skróty
Dni tygodnia w języku angielskim zawsze piszemy wielką literą. Oto pełna lista wraz ze skrótami:
- Monday (Mon.)
- Tuesday (Tue./Tues.)
- Wednesday (Wed.)
- Thursday (Thu./Thur./Thurs.)
- Friday (Fri.)
- Saturday (Sat.)
- Sunday (Sun.)
Wymowa niektórych dni może sprawiać trudności, szczególnie Wednesday (/ˈwɛdənzdeɪ/) oraz Thursday (/ˈθɜːzdeɪ/).
Miesiące po angielsku – pełne i skrócone formy
Podobnie jak dni tygodnia, nazwy miesięcy po angielsku również piszemy wielką literą. Oto lista miesięcy wraz z ich skrótami:
- January (Jan.)
- February (Feb.)
- March (Mar.)
- April (Apr.)
- May (May) – nie skraca się
- June (Jun.)
- July (Jul.)
- August (Aug.)
- September (Sept.)
- October (Oct.)
- November (Nov.)
- December (Dec.)
Zasady pisowni – wielkie litery i interpunkcja
Zapamiętaj, że zarówno dni tygodnia, jak i nazwy miesięcy zawsze zapisujemy wielką literą, nawet w środku zdania. Przy zapisie formalnym dat, zwłaszcza w stylu brytyjskim, często używa się liczebników porządkowych z odpowiednimi końcówkami (np. 5th March 2024).
W zależności od stylu (brytyjski lub amerykański), przecinki w zapisie dat stosuje się inaczej. W stylu amerykańskim zwykle stawia się przecinek między dniem a rokiem, np. „March 3, 2024”. Natomiast styl brytyjski często pomija przecinek: „3 March 2024”.
Jeśli dodajemy dzień tygodnia do daty, zapis może wyglądać następująco: „Monday, 20th March 2019” lub „Monday the 20th of March, 2019”.
Data po angielsku – Jak czytać?
Poprawne czytanie dat po angielsku jest równie ważne jak ich zapis, szczególnie podczas bezpośredniej komunikacji. Przyjrzyjmy się zatem, jak prawidłowo wymawiać daty w języku angielskim.
Czytanie dni i miesięcy w stylu brytyjskim
W brytyjskim stylu czytania dat stosujemy schemat „dzień miesiąc rok”. Datę zapisaną jako „15th February 2024” przeczytamy „the fifteenth of February, twenty twenty-four”. Przed liczebnikiem porządkowym zawsze dodajemy przedimek „the”, a przed nazwą miesiąca wstawiamy przyimek „of”. Na przykład, datę 3rd March czytamy wyłącznie jako „the third of March” – nie ma tu dowolności w wymowie.
Czytanie dni i miesięcy w stylu amerykańskim
W stylu amerykańskim najpierw wymawiamy miesiąc, potem dzień. Datę „February 15th, 2024” przeczytamy jako „February fifteenth, twenty twenty-four”. Mimo odmiennej kolejności elementów, same liczebniki czytamy tak samo jak w stylu brytyjskim.
Wymowa lat przed i po 2000 roku
Lata od 1000 do 1999 dzielimy na dwie pary cyfr. Przykładowo:
- 1987 czytamy jako „nineteen eighty-seven”
- 1820 jako „eighteen twenty”
- 1708 jako „seventeen o eight” (zero czytamy jak literę „o”)
Dla lat po 2000 mamy dwie możliwości:
- 2000 czytamy jako „two thousand”
- 2005 można przeczytać jako „two thousand and five” lub „twenty o five”
- 2024 można przeczytać jako „two thousand and twenty-four” lub „twenty twenty-four”
Od 2010 roku coraz popularniejszy staje się podział roku na dwie pary liczb, np. 2021 jako „twenty twenty-one”.
Różnice w wymowie pełnych setek i tysięcy
Pełne setki lat czytamy z użyciem słowa „hundred”:
- 1200 czytamy jako „twelve hundred”
- 1500 jako „fifteen hundred”
- 1900 jako „nineteen hundred”
Alternatywnie można użyć pełnej formy „one thousand two hundred”, choć jest ona rzadziej stosowana w kontekście dat. Warto zapamiętać, że rok 2000 zawsze czytamy jako „two thousand”, nigdy jako „twenty hundred”.
Zobacz również: Godziny po angielsku
Formaty zapisu daty po angielsku: UK vs US
Różnice w zapisie dat między brytyjskim a amerykańskim angielskim mogą prowadzić do nieporozumień. Chociaż oba formaty są poprawne, kluczowe jest rozumienie, kiedy którego używać.
Brytyjski zapis daty – dzień/miesiąc/rok
W brytyjskim angielskim stosuje się układ podobny do polskiego: dzień, miesiąc, a następnie rok. Format ten jest powszechnie używany w Wielkiej Brytanii i większości krajów anglojęzycznych poza Stanami Zjednoczonymi. Przykładowo, 4 lipca 1998 roku zapiszemy jako:
- 4th July 1998
- 4 July 1998
- 4/7/1998
Datę taką odczytujemy jako „the fourth of July, nineteen ninety-eight”. Jednakże warto pamiętać, że przy zapisie cyfrowym trzeba zachować ostrożność – 01/06/2023 oznacza pierwszy czerwca, a nie szósty stycznia.
Amerykański zapis daty – miesiąc/dzień/rok
W amerykańskim angielskim kolejność jest odmienna: najpierw miesiąc, potem dzień, a na końcu rok. Ta sama data, 4 lipca 1998, w zapisie amerykańskim będzie wyglądać następująco:
- July 4th, 1998
- July 4, 1998
- 7/4/1998
Tę datę przeczytamy jako „July fourth, nineteen ninety-eight”.
Zapis numeryczny i skróty
Przy zapisie numerycznym warto pamiętać o różnicach:
- 12/10/2024 to w formacie brytyjskim 12 października, a w amerykańskim 10 grudnia
- 03/04/2024 może oznaczać zarówno 3 kwietnia, jak i 4 marca
Nazwy miesięcy często skraca się do trzech pierwszych liter: Jan., Feb., Mar., Apr., Jun., Jul., Aug., Sep., Oct., Nov., Dec. (May pozostaje bez zmian).
Międzynarodowy format ISO 8601
Aby uniknąć nieporozumień, stworzono międzynarodowy standard ISO 8601, który stosuje format YYYY-MM-DD (rok-miesiąc-dzień). Przykładowo: 2023-03-10 oznacza 10 marca 2023. Format ten jest szczególnie przydatny w komunikacji międzynarodowej i biznesowej.
Kiedy używać przecinków w zapisie daty po angielsku
W amerykańskim stylu przecinki stawia się po dniu oraz po roku, np. „December 11, 2020”. Natomiast w brytyjskim angielskim przecinki nie są konieczne. Gdy dodajemy dzień tygodnia, zapis może wyglądać tak: „Monday, 20th March 2019” (styl brytyjski) lub „Monday, March 20, 2019” (styl amerykański).
Daty angielski – Praktyczne przykłady i ćwiczenia
Praktyczna nauka dat po angielsku wymaga regularnych ćwiczeń i zastosowania w realnych kontekstach. Przyjrzyjmy się kilku użytecznym przykładom i metodom nauki.
Przykładowe zdania z datami
Sprawdź, jak prawidłowo używać dat w zdaniach:
- My parents got married on 16 April 1977. (Moi rodzice pobrali się 16 kwietnia 1977)
- The meeting is scheduled for July 3rd, 2025. (Spotkanie jest zaplanowane na 3 lipca 2025 roku)
- The next teacher-parents meeting is scheduled for 10/04. (Kolejna wywiadówka jest zaplanowana na 10 kwietnia/4 października)
Ćwiczenia na odczytywanie lat
Spróbuj przeczytać następujące lata:
- 1992 – Nineteen ninety-two
- 1805 – Eighteen o five
- 2024 – Twenty twenty-four
Jak zapytać o datę po angielsku
Aby dowiedzieć się, jaka jest dzisiejsza data, możesz użyć następujących pytań:
- What’s the date today?
- What date is it?
- What is today’s date?
Na takie pytanie odpowiadamy: Today is 18th March lub It’s 18th March.
Piosenki i filmy z datami jako metoda nauki
Nauka przez rozrywkę bywa najskuteczniejsza. Warto sprawdzić piosenki zawierające daty:
- „1999” – Prince
- „Summer of ’69” – Bryan Adams
- „December, 1963 (Oh, What a Night)” – The Four Seasons
Ponadto, wartościowym źródłem nauki są filmy edukacyjne na YouTube, takie jak „DATES & YEARS in British & American English” czy „DATY PO ANGIELSKU || Angielski dla wzrokowców”.
Data po angielsku – Wnioski
Podsumowując, daty po angielsku mogą początkowo wydawać się skomplikowane, szczególnie ze względu na różnice między stylem brytyjskim a amerykańskim. Jednakże po zrozumieniu podstawowych zasad, szybko zauważysz, że system ten ma swoją logikę. Przede wszystkim pamiętaj o właściwej kolejności elementów – Brytyjczycy używają formatu dzień/miesiąc/rok, natomiast Amerykanie preferują miesiąc/dzień/rok.
Niewątpliwie warto zwrócić uwagę na wielkie litery przy zapisie dni tygodnia i miesięcy, co stanowi istotną różnicę w porównaniu z językiem polskim. Również liczebniki porządkowe z odpowiednimi końcówkami (-st, -nd, -rd, -th) są kluczowym elementem poprawnego zapisu dat.
Podczas czytania lat pamiętaj o podziale na dwie części – przykładowo rok 1987 czytamy jako „nineteen eighty-seven”. Z kolei lata po 2000 można czytać na dwa sposoby, co daje ci pewną elastyczność w codziennej komunikacji.
Aby uniknąć nieporozumień w środowisku międzynarodowym, rozważ korzystanie z formatu ISO 8601 (RRRR-MM-DD), który jest powszechnie akceptowany na całym świecie. Format ten szczególnie sprawdza się w komunikacji biznesowej i formalnej.
Ostatecznie, najlepszym sposobem na opanowanie dat po angielsku jest regularne ćwiczenie poprzez praktyczne zastosowanie. Wykorzystaj piosenki, filmy czy codzienne sytuacje, aby utrwalić nowo nabyte umiejętności. Z czasem zapisywanie i odczytywanie dat po angielsku stanie się dla ciebie tak naturalne jak w języku ojczystym.
Jeśli chcesz skutecznie nauczyć się języka angielskiego zapisz się do naszej szkoły językowej online.
