Niemcy słyną z punktualności i muszę przyznać, że godziny po niemiecku to jedna z ważniejszych rzeczy, którą należy opanować, aby sprawnie komunikować się w tym języku. Czy wiesz, że w Niemczech, podobnie jak w Polsce, używa się wymiennie systemu 12- i 24-godzinnego?
Jako osoby uczące języka niemieckiego, zauważamy, że wielu uczniów ma trudności z określaniem czasu po niemiecku. Właśnie dlatego przygotowaliśmy ten kompleksowy przewodnik. W artykule wyjaśnimy, jak poprawnie podawać godzinę po niemiecku oficjalnie i nieoficjalnie, przedstawimy system 24-godzinny używany w formalnych sytuacjach, a także pokażemy, jak pytać o czas po niemiecku. Ponadto dowiesz się, jak prawidłowo określać minuty, kwadranse oraz pory dnia, co pozwoli Ci używać określeń czasu po niemiecku bez żadnych problemów.
Jak zapytać o godzinę po niemiecku?
Przede wszystkim, jeśli chcesz dowiedzieć się, która jest godzina przebywając w Niemczech, powinieneś znać podstawowe zwroty. W języku niemieckim istnieją dwa główne sposoby, aby zapytać o aktualny czas.
Wie spät ist es? – najczęstsze pytanie
„Wie spät ist es?” [wi szpejt ist es] to najczęściej używane pytanie o godzinę w języku niemieckim. Dosłownie tłumaczy się jako „Jak późno jest?”, ale odpowiada naszemu polskiemu „Która jest godzina?”. Niemcy używają tego zwrotu w codziennych sytuacjach. Co ciekawe, mimo że słowo „Zeit” oznacza czas, nie używa się go pytając o godzinę. Jeśli zapytasz „Wie ist die Zeit?”, niemieckojęzyczne osoby prawdopodobnie zrozumieją, o co chodzi, jednak nie jest to naturalne wyrażenie.
Wie viel Uhr ist es? – alternatywna forma
Drugim popularnym sposobem jest pytanie „Wie viel Uhr ist es?” [wi fil uła ist es], co można przetłumaczyć jako „Ile jest godzin?”. W tym przypadku używamy szyku przestawnego – najpierw zaimek pytający „Wie”, następnie przysłówek „viel”, rzeczownik „Uhr” oraz orzeczenie z zaimkiem osobowym „ist es”. W odpowiedzi wracamy do szyku podstawowego, na przykład: „Es ist drei Uhr” (Jest godzina trzecia).
Warto zapamiętać, że między tymi dwoma formami nie ma różnicy w znaczeniu – obie są powszechnie używane i zrozumiałe.
Zwroty grzecznościowe przy pytaniu o czas
Jednakże, aby brzmieć uprzejmie podczas pytania o godzinę, należy używać odpowiednich zwrotów grzecznościowych. Kluczowe jest słowo „Entschuldigung” (przepraszam), które powinno poprzedzać właściwe pytanie o czas. Oto kilka przykładów:
- Entschuldigung, wie spät ist es? (Przepraszam, która jest godzina?)
- Entschuldigung, wie viel Uhr ist es? (Przepraszam, która jest godzina?)
- Entschuldigung, können Sie mir bitte die Uhrzeit sagen? (Przepraszam, czy może mi Pan/Pani powiedzieć, która jest godzina?)
W zależności od sytuacji i osoby, do której się zwracamy, możemy używać form nieformalnych lub formalnych. Dwa pierwsze przykłady są nieformalne, natomiast pozostałe zawierają formy grzecznościowe z „Sie”, których używamy w rozmowach z osobami starszymi, nieznajomymi lub pracującymi w urzędach.
Jeśli chcesz dopytać o konkretną godzinę wydarzenia, możesz użyć zwrotu „Um wie viel Uhr?” [um wi fil uła], co oznacza „O której godzinie?”. Przyimek „um” jest kluczowy, gdy mówimy o tym, że coś dzieje się o określonej godzinie.
Godziny po niemiecku – Oficjalnie i nieoficjalnie
W języku niemieckim istnieją dwa podstawowe sposoby podawania czasu – oficjalny i nieoficjalny. Każdy z nich ma swoje specyficzne zasady i jest używany w różnych kontekstach. Przyjrzyjmy się, jak działają oba systemy i kiedy najlepiej je stosować.
System 24-godzinny – język formalny
System oficjalny w języku niemieckim opiera się na formacie 24-godzinnym i jest zdecydowanie prostszy do opanowania. Stosujemy go w sytuacjach formalnych, takich jak spotkania biznesowe, rozmowy o pracę czy komunikaty na dworcach.
Schemat podawania godziny w sposób oficjalny wygląda następująco: „Es ist + (godzina) + Uhr + (minuty)”. Zawsze wymawiamy pełną nazwę godziny, dodając słowo „Uhr” (godzina), a następnie podajemy minuty. Na przykład:
- 18:45 – Es ist achtzehn Uhr fünfundvierzig
- 11:15 – Es ist elf Uhr fünfzehn
- 17:05 – Es ist siebzehn Uhr fünf
Co ciekawe, o północy możemy powiedzieć zarówno „Es ist null Uhr”, jak i „Es ist vierundzwanzig Uhr”.
System 12-godzinny – język potoczny
Nieoficjalny sposób podawania godziny wykorzystuje system 12-godzinny i jest powszechnie używany w codziennych rozmowach. Jest nieco bardziej skomplikowany, ale za to bardziej naturalny w codziennej komunikacji.
W języku potocznym często pomija się słowo „Uhr” i używa się przyimków „nach” (po) oraz „vor” (przed). Na przykład:
- 11:15 – Es ist fünfzehn nach elf
- 17:05 – Es ist fünf nach fünf
Dla godzin w drugiej połowie (np. 14:30-15:00) stosujemy schemat: „Es ist + (minuty) + vor + (następna godzina)”.
Kiedy używać którego systemu?
System 24-godzinny jest preferowany w sytuacjach oficjalnych – w pracy, na dworcach, w wiadomościach radiowych czy telewizyjnych. Natomiast system 12-godzinny jest powszechny w codziennych, nieformalnych rozmowach.
Aby uniknąć nieporozumień przy używaniu systemu 12-godzinnego, warto dodać określenie pory dnia: „morgens” (rano), „vormittags” (przed południem), „nachmittags” (po południu) lub „abends” (wieczorem). Przykładowo:
- 13:00 – Es ist eins nachmittags (Jest pierwsza po południu)
- 21:00 – Es ist neun abends (Jest dziewiąta wieczorem)
W praktyce Niemcy używają obu systemów, chociaż w sytuacjach codziennych niemal zawsze wybierają sposób nieformalny, który brzmi bardziej naturalnie w zwykłej konwersacji.
Godziny niemiecki – Minuty, kwadranse i wpół do
Przy nauce niemieckiego wyrażanie czasu staje się jeszcze bardziej interesujące, gdy przechodzimy do minut, a szczególnie charakterystycznych określeń takich jak „wpół do” czy „kwadrans”. Podobnie jak w języku polskim, w niemieckim istnieją specjalne zwroty na określenie tych popularnych fragmentów godziny.
Jak powiedzieć 'wpół do’ po niemiecku
W języku niemieckim, aby powiedzieć „wpół do” jakiejś godziny, używamy słowa halb [halp]. Co ciekawe, w przeciwieństwie do polskiego, po słowie halb podajemy godzinę, która będzie następna, a nie tę, która minęła. Oznacza to, że:
- 10:30 – Es ist halb elf (Jest wpół do jedenastej)
- 6:30 – Es ist halb sieben (Jest wpół do siódmej)
- 2:30 – Es ist halb drei (Jest wpół do trzeciej)
- 12:30 – Es ist halb eins (Jest wpół do pierwszej)
Warto zapamiętać, że przy użyciu halb nie stosujemy przyimków vor (przed) ani nach (po).
Viertel nach i Viertel vor – kwadranse
Dla określenia kwadransów używamy słowa Viertel (kwadrans) w połączeniu z przyimkami nach (po) lub vor (przed):
- 8:15 – Es ist Viertel nach acht (Jest kwadrans po ósmej)
- 1:45 – Es ist Viertel vor zwei (Jest za kwadrans druga)
- 22:15 – Viertel nach zehn (Kwadrans po dziesiątej)
- 22:45 – Viertel vor elf (Kwadrans przed jedenastą)
Jednakże, w wschodnich częściach Niemiec i wschodniej Austrii używa się alternatywnych form, które mogą prowadzić do nieporozumień. Zamiast viertel nach drei (kwadrans po trzeciej) można usłyszeć viertel vier (kwadrans czwartej), a zamiast viertel vor zwölf (za kwadrans dwunasta) – drei viertel zwölf.
Przykłady z użyciem minut i przyimków
W języku potocznym, gdy chcemy określić czas z minutami, możemy skorzystać z przyimków nach (po) i vor (przed):
- 9:02 – Zwei nach neun (Dwie minuty po dziewiątej)
- 7:40 – Zwanzig vor acht (Dwadzieścia minut przed ósmą)
- 22:50 – Zehn vor elf (Dziesięć minut przed jedenastą)
Pamiętaj, że w oficjalnym stylu podajemy pełne określenie godziny i minut, np. 22:05 – Zweiundzwanzig Uhr fünf (Dwudziesta druga pięć). Natomiast nieoficjalnie używamy 12-godzinnego zegara z przyimkami, co brzmi bardziej naturalnie w codziennych rozmowach.
Niemieckie godziny – Pory dnia i kontekst sytuacyjny
Podawanie czasu staje się pełne, gdy dodamy określenia pory dnia. To właśnie one pozwalają uniknąć nieporozumień i precyzyjnie wyrazić, kiedy coś się wydarzy.
Pory dnia: morgens, vormittags, nachmittags, abends
Podstawowe pory dnia po niemiecku to: der Morgen (rano), der Vormittag (przedpołudnie), der Mittag (południe), der Nachmittag (popołudnie), der Abend (wieczór) oraz die Nacht (noc). Większość z nich wymaga użycia przyimka am, tworząc wyrażenia: am Morgen, am Vormittag, am Mittag, am Nachmittag, am Abend. Natomiast wyjątkami są noc i północ – mówimy in der Nacht (w nocy) oraz um Mitternacht (o północy).
Jak uniknąć nieporozumień przy podawaniu godziny?
Aby uniknąć nieporozumień przy używaniu 12-godzinnego systemu, zawsze warto dodać określenie pory dnia. Zamiast mówić po prostu „um 8 Uhr”, lepiej powiedzieć „um 8 Uhr morgens” (o ósmej rano) lub „um 8 Uhr abends” (o ósmej wieczorem). Należy uważać na różnicę między morgen (jutro) a am Morgen (rano) – pisownia jest podobna, ale znaczenie zupełnie inne!
Przykłady z porami dnia w zdaniach
Oto jak używać pór dnia w praktycznych zdaniach:
- „Ich stehe am Morgen auf” (Wstaję rano)
- „Wir treffen uns am Abend” (Spotykamy się wieczorem)
- „Am Vormittag habe ich einen Termin” (Przed południem mam spotkanie)
- „Abends sehe ich fern” (Wieczorami oglądam telewizję)
- „Er hat einen Arzttermin am Vormittag” (On ma przedpołudniem wizytę u lekarza)
- „Am Nachmittag gehen wir ins Kino” (Po południu idziemy do kina)
Gdy mówimy o czynnościach powtarzających się regularnie, dodajemy końcówkę „-s”, np. morgens (każdego ranka), abends (każdego wieczoru).
Godziny niemiecki – Wnioski
Podsumowując, opanowanie sposobów wyrażania czasu w języku niemieckim jest niezbędne dla skutecznej komunikacji. Przede wszystkim, warto zapamiętać podstawowe zwroty pytające o godzinę, takie jak „Wie spät ist es?” czy „Wie viel Uhr ist es?”. Dodatkowo, należy pamiętać o różnicy między formalnym systemem 24-godzinnym a nieformalnym systemem 12-godzinnym, wybierając odpowiedni w zależności od sytuacji.
Podczas nauki wyrażeń czasowych warto zwrócić szczególną uwagę na niemieckie odpowiedniki polskich zwrotów „wpół do” czy „za kwadrans”. Niewątpliwie, najtrudniejszym elementem jest przyzwyczajenie się do tego, że niemieckie „halb” odnosi się do nadchodzącej godziny, a nie tej, która minęła. Podobnie, określenia „Viertel nach” i „Viertel vor” mogą początkowo sprawiać trudności, zwłaszcza że w niektórych regionach Niemiec używa się odmiennych form.
Tak więc, jeśli chcesz swobodnie komunikować się po niemiecku, umiejętność podawania czasu jest kluczowa. Dlatego zachęcam Cię do regularnego ćwiczenia poznanych zwrotów w codziennych sytuacjach. Z czasem zauważysz, że podawanie godziny po niemiecku staje się naturalne i intuicyjne, co znacząco poprawi Twoją płynność językową oraz pewność siebie podczas rozmów z rodzimymi użytkownikami języka niemieckiego.
Jeśli chcesz skutecznie nauczyć się języka niemieckiego, zapisz się do naszej szkoły językowej na język niemiecki online.
