Mieszkasz na piątym piętrze, planujesz spotkanie na trzeciego maja albo chcesz opisać wydarzenia z dwudziestego wieku? Liczebniki porządkowe w języku niemieckim to kluczowy element gramatyki, którego używamy częściej, niż mogłoby się wydawać.
Warto wiedzieć, że niemieckie liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie „der/die/das Wievielte?” i mają określoną strukturę. Dla liczb od 1 do 19 dodajemy przyrostek -te, natomiast od 20 wzwyż stosujemy -ste. Ponadto, w przeciwieństwie do polskiego, w zapisie cyfrowym liczebników porządkowych w języku niemieckim zawsze stawiamy kropkę po cyfrze.
W tym przewodniku dowiesz się, jak tworzyć i stosować liczebniki porządkowe w codziennych sytuacjach.
Podstawy liczebników porządkowych w niemieckim
Liczebniki porządkowe (die Ordnungszahlen) są istotnym elementem gramatyki i odpowiadają na pytanie „der/die/das Wievielte?” (Który?/Która?/Które?).
Ich tworzenie opiera się na prostych zasadach:
- Dla liczb od 1 do 19 dodajemy przyrostek -te.
- Dla liczb od 20 wzwyż stosujemy przyrostek -ste.
- Istnieją wyjątki: erste (pierwszy), dritte (trzeci), siebte (siódmy) i achte (ósmy).
Liczebniki porządkowe zawsze występują z rodzajnikiem określonym (der, die, das) i odmieniają się zgodnie z zasadami deklinacji przymiotników. Co więcej, w zapisie cyfrowym po liczebniku porządkowym stawiamy kropkę, np. der 1. Platz.
Są one niezbędne przy podawaniu dat, określaniu kolejności, numerowaniu pięter oraz opisywaniu miejsc w zawodach. W kontekście dat używamy konstrukcji „am” z odpowiednią końcówką: dla liczb 1-19 -ten, a dla liczb 20 i więcej -sten.
Jak tworzyć liczebniki porządkowe krok po kroku?
Proces tworzenia liczebników porządkowych jest prosty:
- Dla liczb 1-19 dodajemy -te.
- Dla liczb 20 i więcej stosujemy -ste.
- W liczbach setnych i tysięcznych obowiązuje ta sama zasada, np. hundertste (setny), tausendste (tysięczny).
- Liczebniki porządkowe używane jako rzeczowniki zapisujemy wielką literą, np. als Erster am Ziel (jako pierwszy na mecie).
Zastosowanie w życiu codziennym
Liczebniki porządkowe są niezwykle przydatne w codziennych sytuacjach, zwłaszcza przy podawaniu dat i określaniu kolejności.
Przy umawianiu się na spotkania możesz powiedzieć Wir treffen uns am zehnten Juli (Spotykamy się dziesiątego lipca). W dokumentach i listach stosuje się zapis w formacie Berlin, den 15.08.2025.
W niemieckich budynkach parter to Erdgeschoss (EG), a kolejne piętra numerowane są od pierwszego wzwyż. Przykładowo, Wir wohnen im dritten Stock oznacza „Mieszkamy na trzecim piętrze”.
Liczebniki porządkowe używane są także w różnych kontekstach:
- Opisywanie wyników zawodów: Er hat den ersten Platz gewonnen (Zajął pierwsze miejsce).
- Numerowanie rozdziałów: das zweite Kapitel (Drugi rozdział).
- Kolejność prób: der dritte Versuch (Trzecia próba).
- Określanie lokalizacji: Das Büro ist im zweiten Raum (Biuro jest w drugim pokoju).
Zobacz również: Liczby po niemiecku
Podsumowanie
Liczebniki porządkowe są nieodzownym elementem języka niemieckiego, który znacznie ułatwia codzienną komunikację. Ich tworzenie opiera się na prostej zasadzie – dla liczb od jeden do dziewiętnastu dodajemy końcówkę „-te”, natomiast dla liczb od dwudziestu wzwyż stosujemy przyrostek „-ste”. Warto jednak pamiętać o kilku wyjątkach, takich jak „erste”, „dritte”, „siebte” i „achte”.
System liczebników porządkowych może początkowo wydawać się skomplikowany, ale ich regularne stosowanie – na przykład przy podawaniu dat, oznaczaniu kolejności czy numeracji pięter – szybko sprawi, że staną się one naturalnym elementem językowego repertuaru. Dodatkowo, w zapisie cyfrowym liczebników porządkowych zawsze należy stawiać kropkę, co pozwala uniknąć błędów w komunikacji pisemnej. Dzięki tym prostym zasadom posługiwanie się niemieckimi liczebnikami porządkowymi stanie się znacznie łatwiejsze i bardziej intuicyjne.
Jeśli chcesz skutecznie nauczyć się niemieckiego, zapisz się na nasz kurs języka niemieckiego online i rozwijaj swoje umiejętności w praktyczny oraz efektywny sposób!
